Bu geleneksel Türk yemeği, mıhlama ya da muhlama olarak da bilinir, iri öğütülmüş mısır unu ile (çoğu zaman) Trabzon veya kaşar gibi yaşlandırılmış yerel peynirleri birleştirir. Rendelenmiş peynir, sıcak mısır ununa karıştırılır ve daha sonra tabak tipik olarak tereyağı veya kaymak ile zenginleştirilir.
Kuymak, çoğunlukla kahvaltıda tüketilir ve Karadeniz’i çevreleyen bölgeye özgüdür. Gürcistan, Dağıstan, Azerbaycan ve Kafkasya’nın bazı bölgelerinde de çok popülerdir.
Kuymak, Türkçe bir kelime olup Anadolu’nun başka yörelerinde peynir kullanılmadan hazırlanan arpa ve buğday lapalarını tanımlamak için kullanılmaktadır. Trabzon’un orta kesimlerinde, Erzurum, Gümüşhane, Bayburt, Ardahan-Posof’ta ve Artvin’in iç kesimlerinde kuymak; Ordu, Tokat, Sivas, Giresun ve Trabzon’un batısında yağlaş (yağlı aş); Trabzon’un doğusu, Rize ve Artvin sahilinde muhlama; Çorum’da ise çökelekle yapılarak sündürüldüğü için sündürme denir. Tamamı Türkçe olan bu isimlendirmelerin dışında, Trabzon’un Rumca konuşulan köylerinde ve Çamlıhemşin’de ise havits adıyla bilinir. Tereyağı yerine kaymak kullanılarak hazırlanırsa Trabzon’da yayla kuymağı Rize’de hoşmerim olarak adlandırılmaktadır.
Mısır unu yerine bayat mısır ekmeğinin ufalanarak kullanılması durumunda ise yöresel ağızlara göre cumur, çumur ya da zumur olarak adlandırılmaktadır. “Çürük” kuymak olarak da adlandırılmaktadır; yemeğe peynirin konması aşamasına “peyniri çürütmek” de denmektedir.
Kuymak, her zaman sıcak servis edilmeli ve taze hazırlanmalıdır.
Kuymak Tarifi
Kuymak İçin Gerekli Malzemeler / 4 Kişilik
2 yemek kaşığı tereyağı
2 emek kaşığı mısır unu
1 su bardağı su (oda sıcaklığında)
1 kase kolot peyniri
1/2 çay bardağı kaynar su
1 tatlı kaşığı tuz
Kuymak Nasıl Yapılır
Tereyağını mümkünse bakır bir tavaya alın ve yağ eriyip köpürünce üstüne mısır ununu ekleyin. Mısır ununun rengi dönene dek kavurun. Ardından bir su bardağı suyu ve tuzunu ekleyin. Suyu çekene dek kavurun ve suyu iyice ektikten sonra içine kolot peynirini ilave edin. Peynir tamamen eriyip, suyunu çekene dek karıştırarak kavurun. Peynir de eridikten sonra kaynar suyu ekleyin, suyu çekip uzayan bir kıvam aldığında ocağın altını kısın. Tereyağı hafifçe üstte biriktiği zaman kuymağınız hazır demektir. Sıcak sıcak servis edin.